Najčešći uzroci inkontinencije kod muškaraca

Inkontinencija, osim što predstavlja neugodu, zbog svoje učestalosti značajno opterećuje zdravstveni sustav te predstavlja ozbiljan javnozdravstveni problem. Govorimo o nevoljnom otjecanju mokraće koje se, statistički, češće javlja kod žena, no ni muškarci nisu pošteđeni.

Inkontinencija se pokazuje kao manje-više neprestano kapanje mokraće ili kao povremeno svjesno ili nesvjesno mokrenje. Uglavnom nastaje zbog disfunkcije mokraćnog mjehura i/ili uretralnog sfinktera. Kod muškaraca je dominantan uzrok oštećena funkcija uretralnog sfinktera, a s porastom broja radikalnih operativnih zahvata prostate, raste i broj muškaraca s posljedičnom stresnom inkontinencijom urina.

Urinarna inkontinencija javlja se u svakoj dobi, a češća je kod žena. Točnije, dvaput je rjeđa kod muškaraca (otprilike 30% starijih žena i 15% muškaraca). Znatno smanjuje kvalitetu života svakog pojedinca te financijski opterećuje zdravstveni sustav. Može se javiti ili pogoršati postupcima koji povećavaju intraabdominalni tlak, odnosno pritisak u trbuhu.

Da bismo normalno mokrili, neophodna je cjelovitost i koordinacija autonomnog i voljnog živčanog sustava te primjerenost genito-urinarnih mišića. Oštećenje ili disfunkcija bilo koje od tih komponenti uzrokuje inkontinenciju mokraće.

Rizični čimbenici

Većina rizičnih čimbenika za pojavu inkontinencije jednaka je kod oba spola, a to su:

• neurološke bolesti (moždani udar, multipla skleroza, demencija, slaba pokretljivost),
• dijabetes,
• kronični kašalj (bronhalna astma, KOPB, plućna tuberkuloza),
• posljedica uzimanja nekih lijekova,
• opstipacija,
• karcinom mjehura.

Kod muškaraca se kao rizični čimbenici posebno ističu:

• benigna hiperplazija prostate,
• karcinom prostate,
• životna dob,
• simptomi donjeg urinarnog trakta (LUTS, engl. lower urinary tract  symptoms),
• infekcije urinarnog trakta,
• neurološki poremećaji te
• operacije prostate.

Inkontinencija se ne podnosi lako…

Muškarci inkontinenciju teže podnose, odnosno predstavlja veće psihičko opterećenje nego što je to kod žena. Stoga je dobro znati da se vraćanje kontrole nad mokrenjem (kontinencija urina) nakon operativnog zahvata prostate postiže kod 91 do 98% pacijenata.

Naime, nakon operativnog zahvata (odstranjenja prostate), kada se istodobno odstranjuje poprečno-prugasti i glatko-mišićni sfinkter, nastaje „anatomski“ defekt. Dakle, najvažnije je pri operaciji ne oštetiti mišićna vlakna poprečno-prugastog sfinktera uretre te sačuvati dužinu uretre ili glatko-mišićni sfinkter. Učinkovitost sfinktera temelji se na njegovoj dužini i čvrstoći, odnosno jačini. Cijeljenje mjehura i uretre je postupno i završava između šest i 18 mjeseci od operacije, dokad se može postići kontinencija kod većine bolesnika. 

Tipovi inkontinencije

Najčešće je riječ o stresnoj inkontinenciji koja se spontano i uz korištenje osnovnih mjera, stabilizira u 90% slučajeva tijekom godine dana. Kod ostalih pacijenata primjenjuju se aktivni oblici liječenja te ugradnja takozvanih polipropilenskih mrežica i umjetnih mokraćnih sfinktera. U slučaju stresne inkontinencije, riječ je o curenju mokraće zbog naglog porasta tlaka u trbuhu, kao što je to slučaj pri kašljanju, kihanju, smijanju, dizanju tereta i slično.

Potom spomenimo bolesnike s miješanom stresnom/urgentnom inkontinencijom – riječ je o iznenadnom, jakom i nezatomljivom nagonu na mokrenje neposredno prije nekontroliranog istjecanja manjih ili većih količina urina. To je najčešći oblik inkontinencije kod starijih, no pogađa i mlađe osobe. Prekomjerna aktivnost mokraćnog mjehura jedan je od oblika urgentne inkontinencije, a drugi je oblik prouzročen subvezikalnom opstrukcijom (adenom ili karcinom prostate, suženje mokraćne cijevi, odnosno striktura uretre) te bolestima mjehura (dijabetes, karcinom mokraćnog mjehura).

Kod bolesnika s urgencijom i inkontinencijom mokraćni je mjehur prekomjerno aktivan (OAB – overactive bladder), a u najvećem broju slučajeva (75%) javlja se kod muškaraca s benignom prostatičnom hiperplazijom (BPH).

I za kraj, svakako treba spomenuti i inkontinenciju prelijevanja, odnosno kapanje mokraće iz prepunog mokraćnog mjehura, koja je česta kod muškaraca. Najčešće nastaje zbog subvezikalne opstrukcije, odnosno adenoma prostate. Moguća je i potpuna inkontinencija mokraće koja se javlja kod oštećenja uretralnog sfinktera.

Inkontinencija se može liječiti

Liječenje urinarne inkontinencije ima brojne mogućnosti, većinom konzervativne naravi, kao što su promjene životnih navika, higijensko-dijetetski režim, vježbe zdjelične muskulature i „trening“ mokraćnog mjehura te farmakoterapija. Tretiraju se specifični uzroci, izostavljaju se lijekovi koji mogu prouzročiti ili pogoršati inkontinenciju ili im se podešava doziranje. Drugi tipovi liječenja temelje se na tipu inkontinencije. No bez obzira na uzrok ili vrste inkontinencije, neke su opće mjere obično djelotvorne. Korisno je vježbanje mjehura, odnosno provođenje Kegelovih vježbi, i podešavanje unosa tekućine.

O izboru najbolje metode liječenja odlučuje, naravno, specijalist urolog, važno je samo ne odgađati traženje stručne pomoći i savjeta.