Česta virusna bolest: trodnevna vrućica

Egzantema subitum, roseola infantum ili trodnevna vrućica je akutna virusna bolest koja se najčešće javlja u dojenačkom periodu, a obilježena je visokom trodnevnom vrućicom i osipom koji izbija nakon pada temperature.

Ranije se je sindrom roseole pripisivao raznim virusima tipa adenovirusa, parvovirusa B19, virusa parainfluenzae i slično. Međutim, danas se zna da je uzročnik ove bolesti humani herpes virus 6 (postoje dva tipa humanog herpes virusa – A i B, a gotovo sve primoinfekcije djece uzrokovane su tipom B).

Nakon primoinfekcije (prve infekcije), virus ostaje u organizmu, odnosno u limfocitima i respiratornim sekretima vjerojatno doživotno, i može se reaktivirati kao febrilna bolest, hepatitis ili upala pluća.

Širenje bolesti i klinička slika

Egzantema subitum je raširena u cijelom svijetu, a javlja se sporadički tijekom cijele godine. U krajevima s umjerenom klimom, ipak se češće javlja u proljeće i ljeto.

Jedini izvor zaraze je čovjek, a prenosi se od asimptomatskih kliconoša, odnosno od starije djece i odraslih koji nose virus cijelog života. Najčešće obolijevaju starija dojenčad i djeca do treće godine, premda je bolest opisana i u drugim dobnim skupinama.

Inkubacija traje od sedam do 17 dana, najčešće oko 10 dana. Bolest počinje naglo s temperaturom koja se brzo povisi do 39 ili 40 ˚C, što u neke mlađe djece može uzrokovati kratkotrajne konvulzije. Temperatura traje tri dana, po čemu je bolest i nazvana, a potom naglo pada. Kada se temperatura normalizira, izbija osip. Osip se javlja najprije na trupu te se brzo širi po vratu i ekstremitetima. Nježne je svijetlo ružičaste boje, traje jedan do dva dana i nestaje bez ikakvih tragova. Karakteristično je da je dijete, unatoč visokoj vrućici, dobrog općeg stanja i dobro raspoloženo.

Ovakvu tipičnu kliničku sliku, međutim, preboli samo 20% djece, dok kod ostalih bolest prođe kao nediferencirana febrilna bolest. U neke djece može se javiti blagi otok limfnih čvorova vrata i blaži simptomi prehlade. Ponekad vrućica traje kraće ili dulje od tri dana, a osip se može javiti i za vrijeme trajanja temperature.

Dijagnosticiranje i liječenje

Dijagnoza se postavlja temeljem kliničke slike. U krvnoj slici se u prva tri dana, dok traje vrućica, nađu povišeni leukociti, što može pogrešno navesti na postavljanje dijagnoze bakterijske infekcije. S prestankom temperature broj leukocita pada ispod normalnih vrijednosti uz pojavu limfocitoze, odnosno povišenog broja limfocita, što traje sedam do 10 dana.

Liječenje je simptomatsko, što znači da treba snižavati povišenu tjelesnu temperaturu i davati djetetu dosta tekućine. Ne postoje posebne mjere sprečavanja i zaštite od ove bolesti, a prognoza je odlična.

Više zanimljivih članaka o dječjem zdravlju potražite na blogu Poliklinike za dječje bolesti Sabol.