Riječ farmaceuta: Zašto biste trebali odabrati dezodoranse s potpisom prirode

Da bismo spriječili miris znoja tijekom vrućih ljetnih dana, prirodni dezodorans preporučuje se kao dobro rješenje jer su mu baza neke prirodne masnoće, kao što je primjerice kokosovo ulje.

Znojenje je fiziološki proces reguliran autonomnim živčanim sustavom. To znači da se odvija mimo naše volje, a važno je za održavanje normalne temperature tijela. Kad je okolina pretopla, kad obavljamo neku fizičku aktivnost ili smo pod stresom, tijelo se hladi znojenjem.

Znojem se oslobađamo i nekih nusprodukata metabolizma, štetnih i nepoželjnih tvari. No znojenjem se tijelo oslobađa i vode, što može biti prilično opasno u vrijeme velikih vrućina. Dakle, zdravo je znojiti se te treba piti tekućinu iako to znači da ćemo se i dalje znojiti.

U koži ima više od dva milijuna žlijezda znojnica, najviše pod pazusima, na stopalima i dlanovima. Znoj se oslobađa iz dva različita tipa žlijezda, pa ima i nešto drugačiji sastav. Za hlađenje se aktiviraju žlijezde koje ispuštaju znoj koji se sastoji od vode i soli. Pri stresu se oslobađa znoj koji sadrži i masti i bjelančevine te mu je miris malo drugačiji.

Miris znoja potječe od produkata metabolizma koji se izlučuju znojem, kao što su jako začinjena hrana, alkohol ili lijekovi koje osoba uzima, a karakterističnog je mirisa i kod nekih bolesti. Ipak, onaj poznati neugodan miris znoja uzrokuju bakterije s naše kože koje razgrađuju zno. Također se oslobađa 3-metil-2-heksanoična kiselina koja je glavni uzrok neugodnog mirisa.

Koja je razlika između dezodoransa i antiperspiranta?

Od toaletnih sredstava razlikujemo dezodoranse i antiperspirante. Dezodoransi neutraliziraju bakterije te sprečavaju nastanak neugodnih mirisa, a antiperspiranti sprečavaju samo znojenje.

Kontroverzne supstancije sadržane u dezodoransima, pogotovo antiperspirantima, aluminijeve su soli za koje se smatra da su štetne te parabeni koji se također smatraju štetnima, a često izazivaju alergijske reakcije. Za aluminijeve soli postoje studije o povezanosti s nekim bolestima, ponajprije Alzheimerovom bolesti i rakom dojke kod žena. No koliko je zapravo povezan, ne zna se točno pa stoga nije ni zabranjen.

Ipak, mnogi stručnjaci preporučuju njegovo izbjegavanje. Stoga kad god je moguće, koristite blage dezodoranse i primijenite ih nekoliko puta na dan, ali uvijek na opranu kožu. Antiperspirante koristite iznimno i to samo onih dana kada očekujete pojačano znojenje ili kad vam kupaonica nije blizu.

Od blagih dezodoransa danas su posebno popularni oni koji sadrže prirodne supstancije. Ne preporučuju ih samo ekološki osviještene osobe, nego i zdravstveni stručnjaci. No treba znati da oni ne djeluju kao antiperspiranti te da ipak nemaju tako snažan i dugotrajan učinak kao klasični dezodoransi.

Prirodni dezodorans sadrži prirodne masnoće

Prirodnim dezodoransima baza su neke prirodne masnoće: karite maslac, kakao maslac, kokosovo ulje, maslinovo ulje, bademovo ili ulje marelice, potom praškaste supstancije i eterična ulja.

Praškastim supstancijama, poput aru praha, kukuruznog škroba, sode bikarbone ili talka, uloga je upijanje znoja, a aru prah djeluje i antibakterijski. Osim toga, sadrže i eterična ulja koja djeluju ne samo kao mirisi, nego imaju i određeni antibakterijski učinak, čime sprečavaju neugodan miris znoja.

U tu svrhu koriste se ulje čajevca, ružmarina, lavande, kadulje, čempresa i geranija. Citrusna eterična ulja treba izbjegavati jer mogu prouzročiti fototoksične reakcije, odnosno pigmentaciju kože. Za oblikovanje dezodoransa u čvrsti oblik koriste se pčelinji ili kandelila vosak.

Vrste prirodnih dezodoransa

Ti prirodni dezodoransi mogu se podijeliti u grupe, ovisno o sadržaju djelatnih supstancija. Prva grupa, „najmanje prirodna“, sadržava propilenglikol koji treba izbjegavati, kao i talk za koji posljednjih godina postoje studije o njegovoj štetnosti (zbog vrlo sitnih čestica koža ga može apsorbirati).

Druga grupa sadržava sodu bikarbonu koja kod nekih izaziva iritacije i preporučuje se njezino izbjegavanje. Također sadrži trietilcitrat ili cink ricinoleat koji nisu štetni, ne izazivaju iritacije, no ipak ih neki ne smatraju pravim prirodnim spojevima.

Treća grupa su ultimativni prirodni dezodoransi, često reklamirani „bez sode bikarbone“ (engl. backing soda free).

Postoji i kristalni kamen, koji se također smatra prirodnim proizvodom, a iako sadrži aluminij, u obliku koji se naziva alum, njegove molekule su prevelike da bi se mogle apsorbirati u kožu. Ove molekule čine zaštitni sloj na koži i tako sprečavaju rast bakterija i njihovu razgradnju znoja, odnosno stvaranje neugodnog mirisa.